Speekselkliertumor
Wat is Speekselkliertumor?
Bij speekselkliertumoren is er sprake van een gezwel in de klieren die speeksel produceren. Er zit dan een goed- of kwaadaardige tumor in 1 of meer van de volgende klieren:
- Oorspeekselklier (ligt onder de huid voor het oor en rondom de kaakhoek)
- Onderkaakspeekselklier (ligt aan de binnenzijde van de onderkaak)
- Ondertongspeekselklier (ligt onder de tong, aan de voorkant van de mond)
- Kleine speekselklieren; (liggen verspreid, vlak onder het slijmvlies van de mond- en keelholte)
Een arts kan niet voelen of het om een goed- of juist kwaadaardig gezwel gaat. Daarvoor moeten tumorcellen onder de microscoop worden bekeken.
Verschijnselen
In de meeste gevallen is er sprake van een zwelling in de wang, verhemelte, voor en onder het oor of onder de kaak. De aandoening gaat voor de rest gepaard met weinig klachten. In sommige gevallen doet het gezwel pijn. Het kan heel soms voorkomen dat door de groei van het gezwel de aangezichtszenuw uitvalt. Hierdoor werken spieren in uw gezicht niet meer, waardoor u een scheef gezicht kunt krijgen. Als dit gebeurt, is de kans groter dat het om een kwaadaardig gezwel gaat.
Oorzaak
Het is nog niet bekend wat speekselkliertumoren veroorzaakt. Wel is de kans groter dat u de ziekte krijgt als u op jongere leeftijd bent bestraald, u vroeger aan radioactieve straling bent blootgesteld of als u langdurig in aanraking bent geweest met nikkel, formaldehyde, asbest of cementstof.
Waarom u bij ons in goede handen bent
In het LUMC wordt u geholpen door specialisten met jarenlange ervaring op het gebied van speekseltumoren. Die ervaring is belangrijk, omdat onze artsen snel en vakkundig vaststellen of het om een goedaardig of kwaadaardig gezwel gaat. In het merendeel van de gevallen gaat het om een goedaardig gezwel.
Ook kijken zij nauwkeurig waar de tumor zich bevindt en hoe deze verwijderd kan worden. Dat gebeurt vaak met een specialistische operatie, die wordt uitgevoerd door de keel-, neus- en oorarts.
Multidisciplinair team
We werken met een multidisciplinair team. Dit team bestaat uit specialisten van verschillende afdelingen, zoals een keel-, neus- en oorarts, een oncoloog en een radiotherapeut. Samen zoeken zij naar een behandeling die op uw situatie is afgestemd. Zo kunnen we elke patiënt een optimale behandeling bieden.
Wetenschappelijk onderzoek naar speekselkliertumoren
Het LUMC is ook een centrum van onderzoek. Een belangrijk doel van dit onderzoek is het verbeteren van de zorg en de toekomst voor patiënten. Aan sommige onderzoeken kunt u zelf meedoen. Daarover zult u worden geïnformeerd door uw behandelaar.
Er zijn veel verschillende soorten speekselkliertumoren. Deze kunnen zowel goedaardig als kwaadaardig zijn. Het is daarom belangrijk om precies vast te stellen om wat voor soort gezwel het gaat. Onze medisch specialisten stellen zo snel mogelijk de diagnose, waardoor u zo kort mogelijk in onzekerheid zit.
Wie komt u tegen en wat kunt u verwachten?
De huisarts of specialist van een ander ziekenhuis verwijst u door naar het LUMC. Wij nemen vervolgens contact met u op om een afspraak te maken. U kunt op korte termijn terecht op onze polikliniek. Op de dag van uw afspraak kunt u zich melden bij de receptiebalie van de polikliniek Keel-, Neus- en Oorheelkunde op H-2-Q (routenummer 478).
U gaat eerst in gesprek met een van onze KNO-artsen die is gespecialiseerd in speekselkliertumoren. De KNO-arts is uw hoofdbehandelaar. Tijdens dit gesprek krijgt u alle tijd om uw verhaal te vertellen en vragen te stellen. De KNO-arts zal u uitgebreid informeren en uitleggen welke behandelmogelijkheden er zijn.
Als u bent doorverwezen door een specialist van een ander ziekenhuis, dan is er vaak al een diagnose gesteld. Zo niet, dan krijgt u een punctie. Met een dunne naald nemen wij cellen weg uit het gezwel. Dat kan pijnlijk zijn. Vervolgens kijkt de patholoog of hier kankercellen tussen zitten. Als dat zo is, gaat het om een kwaadaardig gezwel.
Als het ondanks een punctie niet duidelijk is of het om een goed- of kwaadaardig gezwel gaat, dan krijgt u nog een CT- of MRI-scan. Daarvoor wordt een aparte afspraak gemaakt.
Uitslag van het onderzoek
Binnen een week zijn de uitslagen van de onderzoeken bekend en hebt u een afspraak met uw behandelend arts om de resultaten te bespreken. De arts bespreekt uitvoerig met u de uitslag en u krijgt vervolgens alle informatie over een eventueel behandelplan.
Welke behandelingen zijn er mogelijk?
Uw behandeling wordt uitgevoerd door specialisten die uitgebreide ervaring hebben met speekselkliertumoren. In overleg met u kijken we welke behandeling het beste bij uw situatie past. Artsen van verschillende specialismen werken samen om ervoor te zorgen dat u de best mogelijke zorg krijgt.
Welke behandelingen zijn er mogelijk?
Bij een goedaardige tumor in de speekselklieren kan uw arts u aanraden om het af te wachten. Dat hangt onder meer af van het type tumor. Soms kan een tumor namelijk na verloop van tijd kwaadaardig worden. In dat geval kan het besluit worden genomen om eerder te opereren.
Operatie
De behandeling van kwaadaardige speekselkliertumoren bestaat bijna altijd uit een operatie. Mocht de tumor te groot zijn, dan kan de arts adviseren om deze te verwijderen. Na zo’n operatie werkt de speekselklier niet meer. Daar merkt u weinig van, omdat u meerdere speekselklieren hebt. Als er uitzaaiingen zijn in de lymfeklieren in de hals, dan verwijdert de arts deze klieren ook.
Bestraling
Als u een kwaadaardige tumor hebt, dan vindt na een operatie vrijwel altijd bestraling plaats. Op deze manier vernietigen we kankercellen en sparen tegelijkertijd zoveel mogelijk gezonde cellen. Bij kleine gezwellen is het soms mogelijk om alleen te bestralen. De bestraling gaat van start zodra u voldoende bent hersteld van uw operatie en bestaat uit meerdere behandelingen. Het bestralen neemt doorgaans 3 maanden in beslag.
De behandeling die u krijgt, hangt af van uw situatie. Uw arts bespreekt de mogelijke behandelingen met u, zodat u een weloverwogen besluit kunt maken.
Hoe kunt u zich op de behandeling voorbereiden?
Horen dat u speekselklierkanker hebt, is ingrijpend. Een eventuele behandeling is dat meestal ook. Daarom is het belangrijk dat u zoveel mogelijk vertrouwen hebt in uw behandelaren en dat u zich bij hen op uw gemak voelt. Stel gerust alle vragen die u hebt aan de KNO-arts, de radiotherapeut of de verpleegkundigen.
We zullen u zo goed mogelijk begeleiden en voorlichten. Daarnaast kunt u over de ziekte lezen en erover praten met uw familie en vrienden. Heeft u nog vragen? Schrijf die dan op voor een ziekenhuisbezoek. Zo voorkomt u dat u belangrijke vragen vergeet te stellen.
Wat is de prognose?
De kans op herstel is over het algemeen goed bij speekselkliertumoren. Als er geen sprake is van uitzaaiingen, dan herstellen verreweg de meeste mensen na het verwijderen van het gezwel. Het weghalen van een goedaardige tumor leidt bij slechts 1 tot 2% van de patiënten tot zenuwuitval in het gezicht. Bij een kwaadaardige tumor is dit 10%. De kans dat de kanker terugkeert of uitzaaiingen veroorzaakt, is lastig te voorspellen. Uw arts zal uw persoonlijke situatie en vooruitzichten uitgebreid met u doornemen.
Meedoen aan wetenschappelijk onderzoek
Het LUMC doet wetenschappelijk onderzoek naar speekselkliertumoren. Zo vergroten we onze kennis over deze aandoening en over de langetermijneffecten van behandelmethoden. Uw behandelend arts kan u vragen of u wilt deelnemen aan wetenschappelijk onderzoek. Deelname aan wetenschappelijk onderzoek is altijd vrijwillig. Als u niet wilt deelnemen, heeft dit geen invloed op uw behandeling.
Na uw behandeling in het LUMC blijven wij uw gezondheid volgen. U komt op controle, waarbij we kijken of een behandeling aanslaat en of u goed herstelt.
Welke specifieke nazorg kunnen we bieden bij deze aandoening?
De nazorg die u krijgt, hangt af van uw behandeling. Als u bent geopereerd, dan vindt vaak na 1 tot 2 weken de eerste controle plaats. Uw arts kijkt dan of uw operatiewond goed geneest en of de tumor helemaal is verwijderd. Als u ook bent bestraald, dan vinden er eveneens controles plaats bij de radiotherapeut. Die kijkt naar uw mond en voelt aan uw wang, om na te gaan of het gezwel goed is verwijderd.
Het is mogelijk dat bij een operatie de aangezichtszenuw beschadigd raakt. Dit komt vaker voor bij kwaadaardige tumoren. De aangezichtszenuw stuurt de gezichtsspieren aan en zorgt zo voor gelaatsexpressie. Herstel van de zenuw is mogelijk. Dat kan dagen of maanden duren. Om het herstel te bespoedigen, kunt u gebruik maken van mimetherapie. U wordt hiervoor doorverwezen naar een gespecialiseerde fysiotherapeut. Als de zenuw onherstelbaar is beschadigd, kijkt een gespecialiseerde chirurg of het aangezicht hersteld kan worden met een operatie.
Contact bij problemen na uw behandeling
Loopt u na uw behandelingen tegen problemen aan of heeft u nog vragen? Geef dit aan bij de nacontroles, of eerder als ze urgent zijn. U kunt bellen met de polikliniek Keel-, Neus- en Oorheelkunde, tel. 071-526 8020 (ma-vr 9.00-12.00 en 13.30-16.00 uur).
Behandelteam
Bij de behandeling van speekselkliertumoren in het LUMC is een aantal gespecialiseerde medewerkers betrokken. De KNO-arts is uw hoofdbehandelaar. Verder kunt u afhankelijk van uw situatie nog een radiotherapeut tegenkomen. Sommige specialisten zetten zich vooral achter de schermen voor u in, zoals de patholoog.
Dr. S.L. van Egmond
KNO-arts
Prof. dr. J.C. Jansen
KNO-arts
Drs. W.A Dijckmeester
KNO-arts
Drs. R. Altink-Kleijne
Radiotherapeut-oncoloog
Drs. M.A. de Jong
Radiotherapeut-oncoloog
Wie kunt u nog meer tegenkomen?
Patholoog: Dr. D. Cohen
Aan welke studies kan je meedoen?
Patiëntgebonden onderzoek naar speekselkliertumoren
De onderzoeken die we verrichten zijn heel divers. Een deel van ons onderzoek vindt in het laboratorium plaats, maar vaak vragen we ook onze patiënten of ze zelf mee willen doen. Want een groot deel van ons onderzoek naar speekselkliertumoren kunnen we niet verrichten zonder de hulp van diegenen om wie het draait.
Als uw situatie zich ervoor leent en u voldoet aan de criteria, dan kunt u meedoen met dit zogeheten klinisch onderzoek. U kunt uw arts ernaar vragen, maar het behandelteam zal ook zelf de mogelijkheden met u bespreken. We informeren u uitvoerig en u krijgt altijd de tijd om thuis eerst goed na te denken over deelname. En als u meedoet met een onderzoek is dat altijd op vrijwillige basis. Dat betekent dat u er ook op ieder moment mee kunt stoppen als u dat wilt.
Contact
Wilt u meer weten of hebt u nog vragen? Neem dan contact met ons op of volg de links voor aanvullende informatie.
Patiëntportaal mijnLUMC
In het Patiëntenportaal mijn LUMCvindt u een duidelijk overzicht van uw behandelingen en hebt u inzicht in uw medische gegevens. Snel en veilig. Thuis, onderweg en in het ziekenhuis.
Patiënt verwijzen
Wilt u een patiënt met een speekselkliertumor naar ons verwijzen? Dan hebben wij de volgende gegevens van u nodig:
Patiëntgegevens (NAW-gegevens, telefoonnummer waarop patiënt bereikt kan worden, BSN), overzicht huidige medicatie, relevante voorgeschiedenis.
- Verwijsbrief, inclusief laboratoriumuitslagen en eventueel relevante brieven van andere medisch specialisten.
Huisartsen die zijn aangesloten bij ZorgDomein kunnen patiënten via ZorgDomein digitaal verwijzen.
Contactgegevens voor patiënten
- Polikliniek Keel-, Neus- en Oorheelkunde: 071-526 8020 (ma-vr 9.00-12.30, mail: polikno@lumc.nl)
Second Opinion (door patiënt zelf)
U kunt als patiënt zelf een second opinion aanvragen bij het LUMC. Daarvoor kunt u bellen naar: (071)-526 80 20 (op werkdagen tussen 9.00-12.30 uur).